W dniu 24 marca 2020 roku, tj. w dniu ogłoszenia, weszło w życie kolejne już rozporządzenie Ministra Zdrowia, tym razem zmieniające rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. 2020, poz. 522).
Owe rozporządzenie wprowadziło generalny zakaz przemieszczania się osób na terytorium RP w okresie od 25 marca 2020 roku do 11 kwietnia 2020 roku oraz wprowadziło cztery wyjątki od zakazu, polegające na:
- „wykonywaniu czynności zawodowych lub zadań służbowych, lub pozarolniczej działalności gospodarczej, lub prowadzenia działalności rolniczej lub prac w gospodarstwie rolnym, oraz zakupu towarów i usług z tym związanych”;
- „zaspokajaniu niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego, w tym uzyskania opieki zdrowotnej lub psychologicznej, tej osoby, osoby jej najbliższej w rozumieniu art.115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. –Kodeks karny (Dz.U. z2019r. poz.1950 i 2128), a jeżeli osoba przemieszczająca się pozostaje we wspólnym pożyciu z inną osobą – także osoby najbliższej osobie pozostającej we wspólnym pożyciu, oraz zakupu towarów i usług z tym związanych”;
- „wykonywaniu ochotniczo i bez wynagrodzenia świadczeń na rzecz przeciwdziałania skutkom COVID-19, w tym w ramach wolontariatu”;
- „sprawowaniu lub uczestniczeniu w sprawowaniu kultu religijnego, w tym czynności lub obrzędów religijnych”, przy czym w okresie od 25 marca do 11 kwietnia 2020 roku, zgodnie z § 1 pkt 4 Rozporządzenia: w trakcie sprawowania kultu religijnego na danym terenie lub w danym obiekcie nie może znajdować się łącznie więcej niż: „5 uczestników, oprócz osób sprawujących kult religijny lub osób zatrudnionych przez zakład pogrzebowy w przypadku pogrzebu”;
Poniżej praktyczne omówienie poszczególnych wyjątków:
Ad 1) Mogą się przemieszczać: (i) pracownicy oraz osoby pozostające na umowach cywilnoprawnych (np. zlecenie, dzieło), udające się do pracy i powracające z pracy, a także przemieszczające się poza zakładem pracy w celu wykonywania czynności zawodowych lub zadań służbowych (np. zaopatrzeniowcy, przedstawiciele handlowi); (ii) przedsiębiorcy w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej – przy czym przepis Rozporządzenia należy interpretować szeroko: będzie on dotyczył osób fizycznych prowadzących tzw. „jednoosobową działalność gospodarczą”, ale także osób wchodzących w skład organów spółek handlowych oraz przedstawicieli wolnych zawodów (m.in. doradców podatkowych, lekarzy, pielęgniarki, radców prawnych itd.), (iii) rolnicy przemieszczający się w związku z prowadzeniem działalności rolniczej oraz pracy w gospodarstwie rolnym, (iv) a wszystkie w/w podmioty mogą przemieszczać się w celu zakupu towarów i usług.
Zgodnie z informacjami zawartymi na stronie rządowej: www.gov.pl/web/koronawirus/pytania-i-odpowiedzi (dostęp z dnia 25 marca 2020 roku), w przypadku ewentualnej kontroli przez Policję, pracownik nie ma obowiązku legitymować się zaświadczeniem pracodawcy – należy jedynie poinformować funkcjonariuszy: „o celu podróży – czy jadę do pracy, czy wracam z niej (skąd – dokąd) a także miejscu wykonywania obowiązków zawodowych”.
Ad. 2) Co należy rozumieć przez zaspokajanie niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego: za niezbędne potrzeby związane z bieżącymi sprawami życia codziennego należy rozumieć, m.in.: konieczność wizyty u lekarza, zrobienia zakupów, wykupienia leków, wyprowadzenie pupila na spacer. Zgodnie z informacjami zawartymi na oficjalnej stronie rządowej (vide: pkt ad. 1 powyżej), można tu również zaliczyć spacer po parku lub lesie, jednorazowe wyjście w celach sportowych (np. jogging, rekreacyjna jazda na rowerze), wyjazd do poradni weterynaryjnej w celu opieki nad zwierzętami. Zaleca się jednak ograniczenie tego typu wyjść do niezbędnego minimum.
Dla kogo owe niezbędne potrzeby można zaspokajać: potrzeby można zaspokajać: (i) dla siebie, (ii) dla osoby najbliższej, a także (iii) dla osoby najbliższej w stosunku do osoby pozostającej we wspólnym pożyciu. Przez „osobę najbliższą” należy rozumieć: (i) małżonka, (ii) rodziców, dziadków, pradziadków (iii) dzieci, wnuki, prawnuki (iv) rodzeństwo, (v) rodzeństwo małżonka, (vi) osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz jej małżonka, a także (vii) osoby pozostające we wspólnym pożyciu, tj. osoby pozostające m.in. w tzw. konkubinacie, czy też narzeczeństwie. Z kolei, przez osobę najbliższą w stosunku do osoby pozostającej we wspólnym pożyciu należy przykładowo rozumieć rodzica narzeczonego.
Jednocześnie, nie wolno zapominać o wprowadzonych zasadach przemieszczania się osób w dniach od 25 marca 2020 roku do 11 kwietnia 2020 roku:
W przypadku przemieszczania się pieszo – „jednocześnie mogą się poruszać dwie osoby w odległości nie mniejszej niż 1,5m od siebie” przy czym ograniczenie to nie dotyczy „osób najbliższych”, o których mowa w art. 115 § 11 k.k. (vide: § 1 pkt 2 Rozporządzenia). W przypadku poruszania się środkami publicznego transportu zbiorowego – „środkiem tym można przewozić, w tym samym czasie, nie więcej osób, niż wynosi połowa miejsc siedzących”.
Zatem, wychodząc na spacer do parku lub do lasu należy pamiętać o ograniczeniach odległości (1,5 m) oraz o limicie przemieszczających się osób (grupy maksymalnie dwuosobowe). W sytuacji jednak, gdy wychodzimy na spacer z członkami najbliższej rodziny nie obowiązuje nas ani ograniczenie odległości, ani też limit osób. Zgodnie z informacjami zawartymi na oficjalnej stronie rządowej (vide: pkt ad. 1 powyżej), te same zasady obowiązują w odniesieniu do jednorazowych wyjść w celach sportowych (np. jogging, jazda na rowerze). Należy jednak pamiętać, że obostrzenia będą dotyczyły miejsc, służących ze swej natury gromadzeniu się większych skupisk ludzi, np. placów zabaw dla dzieci.
Inne obostrzenia wprowadzone Rozporządzeniem:
W okresie od dnia 25 marca do dnia 11 kwietnia 2020 roku wprowadzono całkowity zakaz: (i) zgromadzeń publicznych, (ii) zgromadzeniach organizowanych w ramach działalności kościołów i innych związków wyznaniowych – powyżej pięciu osób, nie wliczając w to osób sprawujących posługę, (iii) imprez, spotkań i zebrań niezależnie od ich rodzaju – z wyłączeniem spotkań z osobami najbliższymi w rozumieniu art. 115 § 11 k.k. lub z osobami najbliższymi osobie, z którą dana osoba pozostaje we wspólnym pożyciu (przywołany wyżej przykład rodziców narzeczonego). Zakaz ten nie dotyczy również „spotkań i zebrań związanych z wykonywaniem czynności zawodowych lub zadań służbowych, lub pozarolniczej działalności gospodarczej, lub prowadzeniem działalności rolniczej lub prac w gospodarstwie rolnym”.
Począwszy od dnia 27 marca 2020 roku osoba przekraczająca granicę RP w ramach wykonywania czynności zawodowych w RP lub w państwie sąsiadującym będzie musiała poddać się obowiązkom, o których mowa w § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. 2020 poz. 491), m.in. obowiązkowi odbycia 14-dniowej kwarantanny. Osoba taka będzie mogła uzyskać zaświadczenie o odbywaniu obowiązkowej kwarantanny. W tym celu należy złożyć wniosek we właściwym organie Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Obowiązek odbycia kwarantanny w dalszym ciągu nie będzie dotyczył m.in. kierowców wykonujących przewóz drogowy w ramach transportu międzynarodowego.
Patrycja Olejnik
Aplikant Radcowski